zaterdag 8 november 2014

Leesboek periode 1 Het huis van de moskee

Het huis van de moskee
Kader Abdollah


Marie Bek
V4C
Bornego College


Mijn mening over het boek
Het huis van de moskee vond ik een heel mooi boek. Hoewel het onderwerp van het boek niet heel erg bekend en vaak voorkomend is, sprak het me wel aan.
Het verhaal is erg realistisch geschreven en daardoor kon ik me in veel van de personages verplaatsen. Hoewel het boek niet vanuit het perspectief van iemand uit het boek is geschreven (er is een alwetende verteller), was het voor mij als lezer makkelijk om me in de hoofdpersoon Aga Djan in te leven.
De manier waarop er allerlei Perzische woorden, gedichten en verzen in het boek zijn verwerkt vind ik mooi. Het voegt op een leuke manier iets toe aan het verhaal. Ik had gedacht dat dat wel wat moeilijkheden zou opleveren, maar dat bleek niet het geval omdat er achterin het boek een woordenlijst staat met de vertalingen van de Perzische woorden.
Niet alleen is het boek erg mooi geschreven. Het heeft me ook doen nadenken over hoe het voor gewone mensen moet zijn geweest tijdens het verzet tegen de Sjah in Iran. En hoe het moet zijn geweest om in een wereld te leven waar alles uit het Westen verboden was, en waar de moskee en de ayatollahs het voor het zeggen hadden.
Ook ben ik door dit boek veel meer te weten gekomen over de islam en alles eromheen. Veel begrippen en dingen waren voor mij helemaal nieuw, omdat ik maar heel weinig over dit onderwerp wist.

De verhaallijn was een beetje complex doordat er door het hele verhaal vele familiebanden en andere relaties zijn verwerkt. Ook omdat er zoveel gebeurt in het verhaal werd het soms een beetje onduidelijk: er zijn zoveel mensen waarmee heel veel gebeurt.
Ik vond niet dat er heel veel lastige woorden werden gebruikt, en als dat wel het geval was, dan viel de betekenis meestal uit de context af te leiden. Ook de opbouw van het verhaal was relatief makkelijk: alles was in chronologische volgorde geschreven. Er waren wel enkele flashbacks gedurende het verhaal, maar je kon goed uit het verhaal afleiden of dit een flashback was of niet.

Het mooiste stuk van het boek vond ik het stuk waarin Aga Djan het graf van zijn zoon Djawad opzoekt bij de kasteelheer Hoeshan. Hier komt alles in het verhaal uiteindelijk weer goed. Wanneer Aga Djan het graf ziet, in een prachtige tuin met mooie bomen en bloemen, vindt hij eindelijk rust.

Ik zou het boek zeker aan iemand aanraden. Maar je moet dan wel een beetje van een uitdaging qua lezen houden, aangezien het een beetje een complexe verhaallijn heeft, omdat er heel veel gebeurt.


Samenvatting
In de Iraanse provincieplaats Senedjan staat 'het huis van de moskee'. Het wordt bewoond door Aga Djan en zijn familie. Aga Djan, een gefortuneerde tapijthandelaar, is niet alleen de heer des huizes, maar ook hoofd van de moskee en van de bazaar. Religieus, politiek en economisch is hij een van de invloedrijkste en meest gerespecteerde inwoners van Senedjan.
De blinde Moázen - genoemd naar zijn functie: hij is omroeper van de moskee - is een pottenbakker, en Alsaberi is een zeer gematigde imam. Zij zijn de belangrijkste personen van de moskee. Ook de vrouwen van Aga Djan en Alsaberi leveren hun bijdrage aan het in stand houden van de tradities. Fagri Sadat, de vrouw van Aga Djan, weet bijvoorbeeld tijdens de vogeltrek op een slimme manier vogels te vangen. De bijzondere kleurenschema's van hun veren moeten dienen als voorbeeld bij het knopen van nieuwe tapijten. En Zinat, de vrouw van imam Alsaberi, kan mooie de oude Perzische verhalen vertellen. En tenslotte is er ruimte voor de grootmoeders Golbanoe en Golebeh. Ze zijn niet verwant aan Aga Djan, maar zijn op jonge leeftijd door diens vader ingehuurd als bedienden en wonen er al meer dan zestig jaar.
Maar de tijden veranderen en de tradities komen onder druk te staan. De sjah, trouw bondgenoot van Amerika probeert vanuit Teheran het land te moderniseren. Westerse kleding, radio, tv en bioscoop rukken op. Dat laat ook 'het huis van de moskee' niet onberoerd. Daar was Nosrat, een broer van Aga Djan, altijd al een buitenbeentje. Hij wilde namelijk carrière maken als fotograaf en filmproducent. Als imam Alsaberi op een tragische manier omkomt, moet volgens plan zijn zoon Ahmad hem opvolgen. Die heeft echter de imamopleiding in Qom nog niet voltooid. Er moet dus een 'invalimam' komen. Dat wordt de in Qom afgestudeerde Galgal. Het is een bijzondere figuur: jong en knap, maar ook afstandelijk en arrogant, en fel tegen de sjah. Hij was, na lang aarzelen van haar kant, met Sediq getrouwd, de dochter van zijn overleden voorganger Alsaberi
Galgal houdt zich aanvankelijk rustig. Hij is een briljant spreker en wint het vertrouwen van Aga Djan en de moskeegangers. Maar als in Senedjan een bioscoop komt, zweept hij tijdens het avondgebed de gelovigen op om de bioscoop te bestormen. Leger en politie weten het nog net te verhinderen. Aga Djan is woedend op hem maar helpt hem nog wel om aan arrestatie te ontkomen en te vluchten naar Qom.
Galgal was weggegaan en na lange tijd nog niet teruggekomen. Hij heeft Sediq zwanger achtergelaten. Wanneer ze bevalt, blijkt het kind een afwijking aan zijn rug te hebben, waardoor hij niet rechtop kan lopen en rondkruipt als een dier. Iedereen noemt hem Hagedis. Maar Hagedis lijdt geen lang leven: hij verdrinkt in de hooz (een soort vijver).

De grootmoeders van het huis droomden altijd al van een reis naar Mekka. Maar aangezien ze het geld niet hadden, hoopten ze dat de legende waar was. Deze legende vertelde namelijk dat als je twintig jaar lang vóór zonsopgang het voetpad had geveegd, zonder dat iemand je zag of iemand ervanaf wist, de profeet Gezr op de laatste dag aan je zou verschijnen en zou zorgen dat je naar Mekka kon. Hoewel de grootmoeders hun tweede ronde (van twintig jaar) al bijna hadden voltooid, was Gezr nog niet aan hun verschenen. Wanneer Aga Djan achter hun wens komt, verzorgt hij hun reis naar Mekka, op een manier dat het lijkt alsof de legende waar is. Golbanoe en Golebeh blijven tot hun dood in Mekka.

Khomeini, een van de fanatiekste ayatollahs in Qom, wordt uit Iran verbannen. Hij is uitgeweken naar Irak, waar Galgal zich bij hem aansluit. De verdeeldheid in 'het huis van de moskee' wordt verwarrend groot. Aga Djan verliest de controle.

Zodra Ahmad, de zoon van de overleden imam, afgestudeerd is, wordt hij door Aga Djan benoemd tot imam van de moskee. Maar Aga Djans verwachtingen van hem komen niet uit. Ahmad raakt verslaafd aan opium en vrouwen. Ahmad loopt in een val van de geheime politie: hij wordt gefotografeerd in een opiumkit met ongesluierde vrouwen. Om geheimhouding te krijgen belooft hij als informant van de geheime politie op te treden.

Het bewind van de sjah wankelt. Khomeini vliegt vanuit Irak naar Parijs en kondigt daar aan dat hij in Iran een Islamitische Revolutie zal gaan leiden.
Als kort daarna de sjah vlucht en Khomeini in Iran arriveert om de macht over te nemen, staan Shahbal en Nosrat op het vliegveld. Shahbal die net in Teheran heeft gestudeerd, is daar betrokken geraakt bij het linkse verzet tegen de sjah, en steunt nu Khomeini.
Zodra Khomeini aan de macht is, is het effect merkbaar. In razend tempo vindt de 'ontmodernisering' plaats. Galgal is Khomeini's vertrouweling en wordt door hem benoemd tot 'rechter van Allah'. Deze titel gebruikt hij om talloze zogenaamde aanhangers van de sjah zonder vorm van proces te executeren. Ahmad komt er met een gevangenisstraf en een publieke vernedering nog genadig van af. Maar Djawad, de enige zoon van Aga Djan, wordt doodgeschoten. Samen met Shahbal onderneemt Aga Djan een nachtelijke zoektocht om ergens een plek te vinden waar hij zijn 'ongelovige' zoon mag begraven. Het blijkt vrijwel onmogelijk: pas in het derde dorp is er uiteindelijk iemand die hem helpen wil.

Jaren gaan voorbij. De massale executies zijn achter de rug. De oorlog tussen Irak en Iran is afgelopen. De dementerende Khomeini heeft de macht overgedragen aan een gematigder bestuur.

In die rustige periode gaat Aga Djan met Fagri Sadat nog een keer naar Djirja, het dorp van zijn voorouders. Daar ontmoet hij kasteelheer Hoeshan, die destijds het lijk van Djawad van hem heeft overgenomen om het te begraven. Nu kan hij Aga Djan het graf laten zien: een prachtig plekje onder bloesemende bomen. Hier vindt Aga Djan eindelijk weer rust.

Ik heb de samenvatting van internet gehaald, maar ik heb wel dingen veranderd en aangepast zodat het naar mijn mening beter werd verteld.


De opdracht
Ik heb gekozen voor de opdracht om een schilderij/tekening bij het boek te maken. Ik vond het wel een goed onderwerp om een schilderij van te maken.
Op mijn schildering/tekening heb ik de moskee van Senedjan getekend zoals ik me die tijdens het lezen van het boek ongeveer had voorgesteld. Ik heb ook een aantal kenmerken van de moskee erin geschilderd: bijvoorbeeld de oude kraai, die altijd rondom de moskee te vinden is. In het boek wordt verteld dat deze kraai al heel oud is, de kraai wordt genoemd in oude verhalen over de moskee. Ook de ooievaars op een van de minaretten worden in het boek genoemd.
Het boek begint met een hoofdstuk dat 'De mieren' heet, hierin lopen er vele mieren rondom het huis van de moskee en de moskee zelf. De mieren worden verjaagd door het opzeggen van een vers uit de Koran. Deze mieren heb ik ook geprobeerd erin te verwerken.
De kleine kleurrijke vogels in de struiken komen ook in het boek voor. Elk jaar komen er bijzondere vogels naar het huis en de moskee, deze vogels worden door de bewoners van het huis van de moskee gevangen genomen en gebruikt als inspiratie voor nieuwe Perzische tapijten. Nadat de patronen op de veren zijn nagetekend worden de vogels weer vrijgelaten.
In het boek wordt ook gesproken over een hooz, een soort vijver om je handen in te wassen en je schoon te maken voor het gebed. In deze hooz zwemmen een aantal vissen.


Ik heb dus geprobeerd om vooral de dieren uit het boek in mijn schildering te verwerken, omdat er vaak werd verwezen naar de dieren die rondom de moskee en het huis van de moskee leefden.

Mijn schilderij van de moskee van Senedjan uit Het huis van de moskee

1 opmerking:

  1. Je geeft goede argumenten voor je mening en je hebt een prachtig schilderij gemaakt.

    BeantwoordenVerwijderen