Het huis van de moskee
Kader Abdollah
Marie Bek
V4C
Bornego College
Mijn mening over het boek
Het huis van de
moskee vond ik een heel
mooi boek. Hoewel het onderwerp van het boek niet heel erg bekend en vaak
voorkomend is, sprak het me wel aan.
Het verhaal is
erg realistisch geschreven en daardoor kon ik me in veel van de personages
verplaatsen. Hoewel het boek niet vanuit het perspectief van iemand uit het
boek is geschreven (er is een alwetende verteller), was het voor mij als lezer
makkelijk om me in de hoofdpersoon Aga Djan in te leven.
De manier waarop
er allerlei Perzische woorden, gedichten en verzen in het boek zijn verwerkt
vind ik mooi. Het voegt op een leuke manier iets toe aan het verhaal. Ik had
gedacht dat dat wel wat moeilijkheden zou opleveren, maar dat bleek niet het
geval omdat er achterin het boek een woordenlijst staat met de vertalingen van
de Perzische woorden.
Niet alleen is
het boek erg mooi geschreven. Het heeft me ook doen nadenken over hoe het voor
gewone mensen moet zijn geweest tijdens het verzet tegen de Sjah in Iran. En
hoe het moet zijn geweest om in een wereld te leven waar alles uit het Westen
verboden was, en waar de moskee en de ayatollahs het voor het zeggen hadden.
Ook ben ik door
dit boek veel meer te weten gekomen over de islam en alles eromheen. Veel
begrippen en dingen waren voor mij helemaal nieuw, omdat ik maar heel weinig
over dit onderwerp wist.
De verhaallijn
was een beetje complex doordat er door het hele verhaal vele familiebanden en
andere relaties zijn verwerkt. Ook omdat er zoveel gebeurt in het verhaal werd
het soms een beetje onduidelijk: er zijn zoveel mensen waarmee heel veel
gebeurt.
Ik vond niet dat
er heel veel lastige woorden werden gebruikt, en als dat wel het geval was, dan
viel de betekenis meestal uit de context af te leiden. Ook de opbouw van het
verhaal was relatief makkelijk: alles was in chronologische volgorde
geschreven. Er waren wel enkele flashbacks gedurende het verhaal, maar je kon
goed uit het verhaal afleiden of dit een flashback was of niet.
Het mooiste stuk
van het boek vond ik het stuk waarin Aga Djan het graf van zijn zoon Djawad
opzoekt bij de kasteelheer Hoeshan. Hier komt alles in het verhaal uiteindelijk
weer goed. Wanneer Aga Djan het graf ziet, in een prachtige tuin met mooie
bomen en bloemen, vindt hij eindelijk rust.
Ik zou het boek
zeker aan iemand aanraden. Maar je moet dan wel een beetje van een uitdaging qua lezen houden, aangezien het een beetje een complexe verhaallijn heeft, omdat er heel
veel gebeurt.
Samenvatting
In de Iraanse
provincieplaats Senedjan staat 'het huis van de moskee'. Het wordt bewoond door
Aga Djan en zijn familie. Aga Djan, een gefortuneerde tapijthandelaar, is niet
alleen de heer des huizes, maar ook hoofd van de moskee en van de bazaar.
Religieus, politiek en economisch is hij een van de invloedrijkste en meest
gerespecteerde inwoners van Senedjan.
De blinde Moázen - genoemd
naar zijn functie: hij is omroeper van de moskee - is een pottenbakker, en
Alsaberi is een zeer
gematigde imam. Zij zijn de belangrijkste personen van de moskee. Ook de
vrouwen van Aga Djan en Alsaberi leveren hun bijdrage aan het in stand houden
van de tradities. Fagri Sadat, de vrouw van Aga Djan, weet bijvoorbeeld tijdens
de vogeltrek op een slimme manier vogels te vangen. De bijzondere
kleurenschema's van hun veren moeten dienen als voorbeeld bij het knopen van
nieuwe tapijten. En Zinat, de vrouw van imam Alsaberi, kan mooie de oude
Perzische verhalen vertellen. En tenslotte is er ruimte voor de ‘grootmoeders’ Golbanoe
en Golebeh. Ze zijn niet verwant aan Aga Djan, maar zijn op jonge leeftijd door
diens vader ingehuurd als bedienden en wonen er al meer dan zestig jaar.
Maar de tijden
veranderen en de tradities komen onder druk te staan. De sjah, trouw bondgenoot
van Amerika probeert vanuit Teheran het land te moderniseren. Westerse kleding,
radio, tv en bioscoop rukken op. Dat laat ook 'het huis van de moskee' niet
onberoerd. Daar was Nosrat, een broer van Aga Djan, altijd al een
buitenbeentje. Hij wilde namelijk carrière maken
als fotograaf en filmproducent. Als imam Alsaberi op een tragische manier
omkomt, moet volgens plan zijn zoon Ahmad hem opvolgen. Die heeft echter de
imamopleiding in Qom nog niet voltooid. Er moet dus een 'invalimam' komen. Dat
wordt de in Qom afgestudeerde Galgal. Het is een bijzondere figuur: jong en
knap, maar ook afstandelijk en arrogant, en fel tegen de sjah. Hij was, na lang
aarzelen van haar kant, met Sediq getrouwd, de dochter van zijn overleden
voorganger Alsaberi
Galgal houdt
zich aanvankelijk rustig. Hij is een briljant spreker en wint het vertrouwen
van Aga Djan en de moskeegangers. Maar als in Senedjan een bioscoop komt,
zweept hij tijdens het avondgebed de gelovigen op om de bioscoop te bestormen.
Leger en politie weten het nog net te verhinderen. Aga Djan is woedend op hem
maar helpt hem nog wel om aan arrestatie te ontkomen en te vluchten naar Qom.
Galgal was
weggegaan en na lange tijd nog niet teruggekomen. Hij heeft Sediq zwanger
achtergelaten. Wanneer ze bevalt, blijkt het kind een afwijking aan zijn rug te
hebben, waardoor hij niet rechtop kan lopen en rondkruipt als een dier.
Iedereen noemt hem Hagedis. Maar Hagedis lijdt geen lang leven: hij verdrinkt
in de hooz (een soort vijver).
De grootmoeders
van het huis droomden altijd al van een reis naar Mekka. Maar aangezien ze het
geld niet hadden, hoopten ze dat de legende waar was. Deze legende vertelde
namelijk dat als je twintig jaar lang vóór zonsopgang het voetpad had geveegd, zonder dat iemand
je zag of iemand ervanaf wist, de profeet Gezr op de laatste dag aan je zou
verschijnen en zou zorgen dat je naar Mekka kon. Hoewel de grootmoeders hun
tweede ronde (van twintig jaar) al bijna hadden voltooid, was Gezr nog niet aan
hun verschenen. Wanneer Aga Djan achter hun wens komt, verzorgt hij hun reis
naar Mekka, op een manier dat het lijkt alsof de legende waar is. Golbanoe en
Golebeh blijven tot hun dood in Mekka.
Khomeini, een
van de fanatiekste ayatollahs in Qom, wordt uit Iran verbannen. Hij is
uitgeweken naar Irak, waar Galgal zich bij hem aansluit. De verdeeldheid in
'het huis van de moskee' wordt verwarrend groot. Aga Djan verliest de controle.
Zodra Ahmad, de zoon van de overleden imam, afgestudeerd is, wordt hij door Aga Djan
benoemd tot imam van de moskee. Maar Aga Djans verwachtingen van hem komen niet
uit. Ahmad raakt verslaafd aan opium en vrouwen. Ahmad loopt in een val van de
geheime politie: hij wordt gefotografeerd in een opiumkit met ongesluierde
vrouwen. Om geheimhouding te krijgen belooft hij als informant van de geheime
politie op te treden.
Het bewind van
de sjah wankelt. Khomeini vliegt vanuit Irak naar Parijs en kondigt daar aan
dat hij in Iran een Islamitische Revolutie zal gaan leiden.
Als kort daarna
de sjah vlucht en Khomeini in Iran arriveert om de macht over te nemen, staan
Shahbal en Nosrat op het vliegveld. Shahbal die net in Teheran heeft gestudeerd, is daar betrokken geraakt bij het linkse verzet tegen de
sjah, en steunt nu Khomeini.
Zodra Khomeini
aan de macht is, is het effect merkbaar. In razend tempo vindt de 'ontmodernisering' plaats. Galgal is Khomeini's vertrouweling en wordt door
hem benoemd tot 'rechter van Allah'. Deze titel gebruikt hij om talloze
zogenaamde aanhangers van de sjah zonder vorm van proces te executeren. Ahmad
komt er met een gevangenisstraf en een publieke vernedering nog genadig van af.
Maar Djawad, de enige zoon van Aga Djan, wordt doodgeschoten. Samen met Shahbal
onderneemt Aga Djan een nachtelijke zoektocht om ergens een plek te vinden waar
hij zijn 'ongelovige' zoon mag begraven. Het blijkt vrijwel onmogelijk: pas in
het derde dorp is er uiteindelijk iemand die hem helpen wil.
Jaren gaan
voorbij. De massale executies zijn achter de rug. De oorlog tussen Irak en Iran
is afgelopen. De dementerende Khomeini heeft de macht overgedragen aan een
gematigder bestuur.
In die rustige periode
gaat Aga Djan met Fagri Sadat nog een keer naar Djirja, het dorp van zijn
voorouders. Daar ontmoet hij kasteelheer Hoeshan, die destijds het lijk van
Djawad van hem heeft overgenomen om het te begraven. Nu kan hij Aga Djan het
graf laten zien: een prachtig plekje onder bloesemende bomen. Hier vindt Aga Djan eindelijk weer rust.
Ik heb de
samenvatting van internet gehaald, maar ik heb wel dingen veranderd
en aangepast zodat het naar mijn mening beter werd verteld.
De opdracht
Ik heb gekozen
voor de opdracht om een schilderij/tekening bij het boek te maken. Ik vond het
wel een goed onderwerp om een schilderij van te maken.
Op mijn
schildering/tekening heb ik de moskee van Senedjan getekend zoals ik me die
tijdens het lezen van het boek ongeveer had voorgesteld. Ik heb ook een aantal
kenmerken van de moskee erin geschilderd: bijvoorbeeld de oude kraai, die
altijd rondom de moskee te vinden is. In het boek wordt verteld dat deze kraai
al heel oud is, de kraai wordt genoemd in oude verhalen over de moskee. Ook de
ooievaars op een van de minaretten worden in het boek genoemd.
Het boek begint
met een hoofdstuk dat 'De mieren' heet, hierin lopen er vele mieren rondom het
huis van de moskee en de moskee zelf. De mieren worden verjaagd door het
opzeggen van een vers uit de Koran. Deze mieren heb ik ook geprobeerd erin te
verwerken.
De kleine
kleurrijke vogels in de struiken komen ook in het boek voor. Elk jaar komen er
bijzondere vogels naar het huis en de moskee, deze vogels worden door de
bewoners van het huis van de moskee gevangen genomen en gebruikt als inspiratie
voor nieuwe Perzische tapijten. Nadat de patronen op de veren zijn nagetekend
worden de vogels weer vrijgelaten.
In het boek
wordt ook gesproken over een hooz, een soort vijver om je handen in te
wassen en je schoon te maken voor het gebed. In deze hooz zwemmen een
aantal vissen.
Ik heb dus
geprobeerd om vooral de dieren uit het boek in mijn schildering te verwerken,
omdat er vaak werd verwezen naar de dieren die rondom de moskee en het huis van
de moskee leefden.
 |
| Mijn schilderij van de moskee van Senedjan uit Het huis van de moskee |
